Język łaciński i kultura antyczna

Pierwszy etap IV Międzyszkolnej Olimpiady Latynistycznej „Sokrates” za nami!

 

Udział wzięło aż 31 osób z ośmiu różnych szkół:​​

• Akademia Magii Grymuar,

• Akademia Magii Ramesville,

• Argo Magic School,

• Instytut Magii Knighton,​​

• Szkoła Magii i Czarodziejstwa Hogwart,

• Szkoła Magii Salem,

• Uniwersytet im. Hermiony Granger,

• Wirtualny Hogwart.  ​

​

Aż 20 osób uzyskało mniej niż połowę punktów, których maksymalnie można było zdobyć 108. Najwyższy wynik (94 punkty) osiągnęła 1 osoba. Najsłabszy wynosił zaledwie 10 punktów.

​

Aby przejść do drugiego etapu należało zdobyć co najmniej 45 punktów. Tym samym mogę uznać, że grupę wybrańców stanowi 17 osób.

Link do tabeli wyników znajdziecie tutaj.

Link do arkusza znajdziecie tutaj.

 

 

Co do samego drugiego etapu – tak jak było w poprzednich edycjach, tak będzie i tym razem: należy napisać wypracowanie na jeden z czterech podanych przeze mnie tematów. Zbierzemy się w Agorze 3 sierpnia o godzinie 19 i tam, przez dwie pełne godziny, będziecie mieli czas na napisanie. Osobom, którym nie pasuje ten termin, proponuję 2 lub 4 sierpnia. Innych ewentualności nie przewiduję, ponieważ chcę sprawdzić wszystko jak najszybciej i ogłosić wyniki. Kto nie przystąpi – jego strata.

 

Poniżej zamieszczam również odpowiedzi, które w jakiś sposób albo mnie rozbawiły, albo podbiły serce, albo zaskoczyły swoim absurdem, albo wymagały wyjaśnienia.

​

5a) Do jakiej formy rozrywki (i w jakim państwie) odnosi się powyższe dzieło? (klik!)

"Wałki Gladiatorów, Starożytny Rzym"

Mimo że wiem, że to autokorekta, wyobraziłam sobie wtaczających się na arenę - dosłownie niczym wałki - gladiatorów.

"Do dzieł w Egipcie czyli walka na śmierć i życie . Ten kto wygra może poślubić córkę władze"
Kurtyna.

​

5c) Zwróć uwagę na widzów, którzy wykonują pewien wymowny gest dłoni. Co on oznaczał?

"Są na niego źli . Nie nawiedza go"
"Nie podba się im że wygrał walkę ten gladiator."
Wychodzi na to, że hejterzy to starożytny lud, który przetrwał do naszych czasów ze wszystkimi swoimi tradycjami. 

​

5e) W historii starożytnej doszło do szczególnego wydarzenia związanego ze wspomnianymi wcześniej wojownikami. Opisz je krótko, wskazując na dwie strony konfliktu, przyczyny oraz skutki. 

"Skutki są by walczyć o swoje państwo i rodziny a przyczyny dużo osób zabitych"

Mam wr​ażenie, że jest tu jakiś błąd przyczynowo-skutkowy. 

​

6a) Kto przewodził kampanii, której przebieg został zaprezentowany na mapie? (klik!)

"Issos? -_-"

To byłoby co najmniej ciekawe, gdyby podbite miasto przewodziło 10-letniej kampanii wojennej.

"Aleksandra"

Bardzo się cieszę, że uczestnicy "Sokratesa" są pozytywnie nastawieni do LGBT+. Pamiętajmy, że Kopernik też była kobietą.

​

6c) Wskaż nazwę terenu oznaczonego literą A i uzasadnij, dlaczego zrezygnowano z jego podboju.

"Aleksandra była to wielkie państwo"

...cofam swoją poprzednią wypowiedź. Ostatecznie kolejny raz chodziło o miasto(-państwo?), które dla odmiany nie zostało podbite. 

"Góry. Trudny teren do pokonania, uznawany też za kraniec świata. No i tam też twój ziomek od odrastającej wątroby chyba był hycnięty ale nie pamiętam. Nie umiem w geografie"
Z tym krańcem świata to rzeczywiście prawda, ale nie wiedziałam, że mam znajomego w Indiach, któremu odrasta wątroba. Trzeba go jak najszybciej ściągnąć do Polski!

​

6d) Wypisz daty bitw zaznaczonych cyframi 1 oraz 2, a także miejsce starć wojsk spod numeru 3.

"1- 333 r. p.n.e. 2- 1259 r."

Antyk się skończył, a Aleksander Wielki nadal podbijał świat. Na zajęciach z literatury poantycznej wyszydzaliśmy średniowiecze, że przez 1000 lat nie byli w stanie dorównać temu, co władca macedoński dokonał w ciągu jednej dekady. Okazuje się jednak, że nasza krytyka była trochę na wyrost, skoro właśnie udowodniono, że kampania zajęła mu dobre półtora tysiąclecia. 

"1 - 333 p.n.e, 2 - 326 p.n.e, Guagamela"

Czyżby ZSRR miało swój udział w bitwie pod "Guagamelą"?

​

7a) Jakie wydarzenie - związane z cesarzem Heliogabalem - zostało uchwycone na obrazie? (klik!)

"Oglądanie pięknych kwiatów róż"

Nie od dzisiaj wiadomo, że jednym z ulubionych zajęć Heliogabala - na równi z doprowadzaniem Rzymu do moralnego upadku - była florystyka. 

 

"obrazek przedstawia jedną z orgii jakie urządzał cesarz, z kobietami jak i męższczyznami"

"Obrazek" Alma-Tadamy rzeczywiście przedstawia cesarza w otoczeniu kobiet i "męższczyzn", ale tym razem nie chodziło o orgię. Była to zwykła uczta (choć w jego przypadku trudno używać słowa "zwykła"), której finał skończył się uduszeniem uczestników biesiady płatkami kwiatów (w tekstach mówi się o fiołkach i innych, na obrazie są róże).

"Zapewne jego z licznych spotkań w domach rozkoszy dla biseksualistów."

Zapewne nie.

​

8a) Fredrikos wyraża zaniepokojenie pustoszącą Ateny Arachne, na co Kudłates proponuje mu odwiedzenie wyroczni, do której kierują się również Velmonia i Daphne. Jaką wyrocznię mają na myśli? (klik! - polecam obejrzeć)

Elficką.
Chcę Was zapewnić, że to nie była żadna literówka; doskonale wiem, jak pisze się słowo "delficką". Cieszę się, że spora część z Was wiedziała również, że inną nazwą wyroczni delfickiej jest "wyrocznia pytyjska" od imienia Pytii. 
 

8b) "Spójrz, złapałem mityczną Meduzę!", powiedział Fredrikos do Kudłatesa. Na podstawie faktycznej mitologii napisz, w jakich okolicznościach i przez kogo została pokonana mitologiczna Meduza.

"Przez ferdrikos"
Całe życie w kłamstwie.

​

9. Któremu władcy rzymskiemu Sybilla sprzedała księgi?

Tarkwiniuszowi Smacznemu.

Cytując Rafaela: "Sybilla nie sprzedaje ksiąg niesmacznym osobom".

​

10. Wymień jeden ze sposobów przepowiadania przyszłości, które wyparły wyrocznię w Delfach i uzasadnij popularność tegoż.

"Wróżenie z wosku (keromancja). Stała się ona popularna głównie przez popularyzację tradycji andrzejkowych w Polsce."

Ostateczny dowód na to, że Imperium Lechitów podbiło wszystkie starożytne cywilizacje.

​

"wróżenie z kryształowej kuli, można się łatwo przemieszczać i jest się przywiązanym do jednego miejsca"
 

​

​

​

​

​

​

​

 

 

 

​
 

11a) W jaki sposób - według faktycznej wersji opowieści o Odyseuszu - bohater poradził sobie ze śpiewem syren?
pozostał na ich wyspie

"Nie słuchał śpiewu."

Najprostsze rozwiązania są często najskuteczniejsze. Choć w tym wypadku chyba nie.

"Przestał słuchać śpiewu stare (j?)"
Brzmi tak bardzo... "polsko"?

​

11b) Jak wyglądały antyczne syreny, z którymi musiał się zmierzyć Odyseusz?

"Były syrenami z długimi ogonami i bardzo piękne"

"H2O - wystarczy kropla" przeniosło plan zdjęciowy do czasów antycznych.

​

"bardzo chude o brązowym kolorze ciała; poszarpane ogony, płetwy; duże zęby pazokcie"

Chciałabym zobaczyć cosplay.

​

11e) Kto jako pierwszy rozpoznał Odyseusza, gdy ten trafił w końcu na Itakę?

"Doge Argos"

Tak było, moi drodzy. Doge Argos rozpoznał swojego pana.

​

12a) Zaznacz "Prawda" lub "Fałsz". [Apollo nie ma swojego odpowiednika w mitologii rzymskiej.]

Tutaj małe wyjaśnienie: ten podpunkt sformułowałam bez pomyślunku. Zarówno "prawda", jak i "fałsz" są tutaj słusznymi odpowiedziami, gdyż z jednej strony rzymskim odpowiednikiem greckiego Apollina jest Apollo (zaskoczenie!), więc równie dobrze można stwierdzić - to ta druga strona - że bóstwo było jednakowe i tu, i tam.

​

Mój kwiatek, przyznaję.

​

12a) [Swego czasu doszło do zespolenia Selene i Artemidy/Luny i Diany.]

Również w tym miejscu pozwolę sobie na kilka słów komentarza: poprawna odpowiedź to "prawda"; wizerunki Selene i Artemidy (oraz Luny i Diany) rzeczywiście uległy zespoleniu, na co są potwierdzenia w tekstach antycznych. Potraktujcie to jako ciekawostkę. 

​

13a) Za co odpowiadało bóstwo Terminus?

"za granice państwa i znaki graficzne"
Chciałabym wierzyć, że to autokorekta. Komentarz pozostawiam w Waszej gestii.

​

15. Wymień 3 postaci z mitologii Grecji i/lub Rzymu, które były właścicielami psów (uwzględniając również ich imiona). WAŻNE: Hades i Cerber nie będą zaliczani.

"hades i Cerber (Proszę mi nie zaliczać tylko zliczać -_-)"
Zliczam: 0 punktów.

​

"Argos - pies Odyseusza

Majra - pies Ikariosa

Sysiusz - pies Oriona"

A ojcem chrzestnym Harry'ego jest Sysiusz Szarny.

​

16. W 3-5 zdaniach opisz mit, który zawiera motyw walki z potworem.

"Musieli wszyscy być silni by walczyć z innymi . Niektórzy chcieli mieć władzę w tronie ale nie którym się nie udawało . Jednemu synowi udało się pokonać własnego syna . Gdy to zrobił zabrał swoje rodzienstwo i zabrał do innego kraju "

Kurtyna.

​

19a) Zastąpiony literą X filozof to: 

"Odyn"

Przyznam, że ta odpowiedź rozbawiła mnie chyba najbardziej, zwłaszcza gdy spróbowałam sobie wyobrazić Odyna w beczce Diogenesa z Synopy.
 

19b) Jaką filozofię reprezentował wspomniany wyżej myśliciel. Opisz krótko jej główne założenia. 

"Jak można trafić do nieba i władać nim"

Czy to jakiś ukryty manifest okultystyczny? Dodam, że ta sama osoba napisała o "Aleksandrze".

​

21a) Jaka cecha malarstwa greckiego wynika z powyższych fragmentów i w jaki sposób odnosi się do antycznych wzorców?

"Nikon czyli artysta znakomity"

Lokowanie produktu.

​

21b) Jakie elementy (typu malarstwo) sztuki antycznej przetrwały do dzisiejszych czasów? Wymień minimum 3.

Tego zadanie nie zaliczałam, gdyż kolejny raz niezbyt trafnie sformułowałam swoje oczekiwania; spotkawszy się z głosami niezrozumienia, wyszłam im naprzeciw. 

​

26. Wymień co najmniej cztery dziedziny magii, które znajdujemy zarówno w HP, jak i w antyku.

Zauważyłam, że sporo osób wypisywało tę samą sekwencję: wróżbiarstwo, numerologia, astronomia, zielarstwo, czasami zamiast astronomii były zaklęcia albo starożytne runy, gdzieniegdzie jeszcze eliksiry czy inne odpowiedzi.

 

O ile do wróżbiarstwa oraz numerologii mogę się zgodzić, zielarstwo podciągnąć pod magię medyczną, tak niestety astronomia nijak się ma do magii - w przeciwieństwie do astrologii, która uchodziła za jeden z odłamów wróżbiarstwa. Owszem, antyczni byli zafascynowani kosmosem, ale to, że planety czy gwiazdy miały jakikolwiek wpływ na człowieka (tj. jego osobowość oraz losy), wykracza poza znaczenie "astronomii". Jeśli chodzi o starożytne runy zaś - tak, może i są starożytne, jednak dotyczą innej kultury, nie śródziemnomorskiej. Mogę się mylić, proszę mnie poprawić, ale sam fakt prawdopodobnych zapożyczeń z alfabetu m.in. etruskiego czy greckiego nie jest dostatecznym spełnieniem warunku, który został postawiony w poleceniu zadania. Pamiętajmy, że to olimpiada o wiedzy ze starożytności Grecji i Rzymu.

​

28. Siódmy tom otwiera cytat z tragedii greckiej. Jaki nosi tytuł i czyjego jest autorstwa?

"Piekło jest puste, a wszystkie diabły są tutaj W. Szekspir"

Chyba mamy różne wydania "Insygniów Śmierci".

​

29a) Bazyliszek stoczył w Komnacie Tajemnic pojedynek z feniksem. Jednocześnie jest stworzeniem, które boi się piania koguta. Co łączy jednego i drugiego ptaka?

"Zabicie dużego potwora"

Nie wiem, jakiego dużego potwora zabił kogut, ale w tym pytaniu chodziło głównie o symbolikę. Zarówno feniks, jak i wspomniany samiec kury utożsamiają słońce. Odpowiedzi, że oba te ptaki łączy ten sam gatunek albo jakieś elementy wyglądu, są technicznie słuszne, jednak nie tego oczekiwałam.

​

29c) Remus Lupin był nazywany również Lunatykiem. Choć samo to słowo kojarzy się z somnambulizmem, ma to związek również z inną chorobą, w antyku określaną "świętą" lub "boską". Chodzi o:

światłowstręt
autyzm

Nie zdziwiłabym się, gdyby w przyszłości rzeczywiście uznano lunatykowanie za objawy autyzmu, skoro tak modne stało się doszukiwanie jego symptomów dosłownie wszędzie. Niemniej jednak nie chodziło ani o autyzm, ani o światłowstręt, tylko o padaczkę, nierzadko zsyłaną przez Selene/Lunę na śmiertelników, stąd inna nazwa "seleniasmos" albo "demonizm". 

​

29d) Współcześnie łacinę uważa się za język "magiczny", natomiast w czasach starożytnego Rzymu analogii należy szukać w języku:

greckim
etruski

Rzymianie o jakichś minimalnych ambicjach i zdolnościach intelektualnych znali i posługiwali się językiem greckim mniej więcej analogicznie jak my współcześnie angielskim. Trudno więc uznać, żeby był to dla nich język "magiczny". Podobnie etruski, dość bliski kulturowo. Z Persji wywodzili się "magowie", o czym można pisać i pisać, ale to właśnie ich mowę uważano za dostatecznie "egzotyczną" i "mistyczną", aby przypisywać jej konotacje magiczne.

​

30. Lud domagający się od władcy więcej rozrywki zwykł krzyczeć:

"Non omnis moriar, Caesar!" - "nie wszystek umrę, Cezarze!" - czyżby miało to być zapewnienie, że niezależnie od prędkości, z jaką będzie kręcić się ta karuzela śmiechu i zabawy, nie dojdzie do spełnienia się słów: "A mógł zabić!"?
"Ave, Caesar, morituri te salutant!" - mimo że to powiedzenie "witaj, Cezarze, idący na śmierć witają cię" niesłusznie utarło się jako obowiązkowy zwrot wymawiany przez gladiatorów przed rozpoczęciem walk, tak trudno jest mi wyobrazić sobie krzyczący w ten sposób tłum.
"Odi et amo, Caesar!" - "kocham i nienawidzę, Cezarze!", to by było dopiero coś - zwrócić się tymi słowami do władcy.

​

Chodziło oczywiście o "Panem et circenses!", czyli "chleba i igrzysk!". 

​

31. Wskaż autora poniższych słów, uwzględniając jego przydomek.

Tutaj znowu pojawiło się:

​

31a) "Per aspera ad astra."

Co roku daję tę sentencję i co roku zdarzy się ktoś, kto napisze, że autor jest nieznany. Był znany, jak najbardziej, jeszcze jak!
31f) "Nikt nie jest tak stary, aby nie mógł się jeszcze czegoś nowego nauczyć". -> "Dumbledore"

To rzeczywiście brzmi jak coś, co mógłby powiedzieć Dumbledore.

​

34. Pola Elizejskie (niekoniecznie te w Paryżu) są symbolem:

rozkwitu.
życia.
śpiewu.

Mimo że to bardzo optymistyczne odpowiedzi, trudno uznać je za prawdę. Antyk jest usłany tanatyczną (nie mylić z taneczną!) symboliką, dlatego Pola Elizejskie to śmierć, moi drodzy. Piękna, ale nadal śmierć. Zwłaszcza że wspomniene miejsce znajdowało się w Hadesie.