Język łaciński i kultura antyczna

Pierwszy etap II Międzyszkolnej Olimpiady Latynistycznej „Sokrates” za nami!

 

Swój udział zgłosiło aż 62 osób z dziewięciu różnych szkół:

• Akademia Magii Grymuar,

• Akademia Magii Ramesville,

• Argo Magic School,

• Hogwart im. Sióstr Carft,

• Instytut Magii Knighton,

• Szkoła Magii i Czarodziejstwa Hogwart,

• Szkoła Magii i Czarodziejstwa Winsford,

• Uniwersytet Magii Hogwart,

• Wirtualny Hogwart.  

 

Wśród tych niespełna siedemdziesięciu zgłoszonych znalazło się 12 nauczycieli oraz jeden pracownik. Resztę stanowiła społeczność uczniowska, co jest naprawdę godne podziwu. Niemniej, do testu z wiedzy o antyku przystąpiło ostatecznie 34 osoby.

 

Tylko pięć z nich nie uzyskało więcej niż połowy punktów, których maksymalnie można było zdobyć aż 85. Najwyższy wynik (81 punktów) osiągnęła 1 osoba. Najsłabszy wynosił zaledwie 20 punktów.

 

Aby przejść do drugiego etapu należało zdobyć co najmniej 63 punkty. Tym samym mogę uznać, że grupę wybrańców stanowi 20 osób.

Link do tabeli wyników znajdziecie tutaj.

 

 

Co do samego drugiego etapu, tak jak pisałam o nim wcześniej, opiera się na napisaniu wypracowania na jeden z czterech tematów, ustalonych przeze mnie. Zbierzemy się w Agorze 20 lutego o godzinie 19 i tam, przez dwie pełne godziny, będziecie mieli czas na napisanie. Osobom, którym nie pasuje ten termin, proponuję 19 lutego lub 21 lutego. Innych ewentualności nie przewiduję, ponieważ chcę sprawdzić wszystko jak najszybciej i ogłosić wyniki. Kto nie przystąpi – jego strata.

 

Poniżej zamieszczam również odpowiedzi, które w jakiś sposób albo mnie rozbawiły, albo podbiły serce, albo zaskoczyły swoim absurdem.

 

7a) Co przedstawia powyższa [ilustracja]?

„Mapę”

 

7b) Podaj nazwy obiektów zaznaczonych cyframi od 1 do 7.

„Placki"

 

7d) Wymień co najmniej 4 obiekty, które powstały w miejscu nr 8 za panowania pierwszego cesarza rzymskiego.

"Burdel, teatr, restauracja, kino"

 

8b) Kim są osoby przedstawione na [obrazie] i jaką rolę odegrały w historii starożytnego Rzymu? Opisz wydarzenie, uwzględniając przyczyny oraz skutki.

„Po prawej są bracia po lewej ich siostry czy żony kto to wie. A ten na środku to jakiś ktoś na  pewno nie jest ważny albo jest, nieważne. Jakieś mieczyki, o prosze. No oni sobie generalnie idą na wojne i składają przysięgę PONOĆ. o jeszcze jakieś dzieciaczki tam są w oddali. Wielce zmartwione bo kto im teraz kupi najnowsze klocki lego. Te Panie w historii odegrały taką role że robiły dzieci. A tamte dzieci stworzyły pierwsze w historii zabawki, o tak. Sandały braci są lekko zużyte więc pewnie wojowali fest.”

 

„No cóż...ludzie. Po lewej 3 Horacjuszy, UZBROJONYCH. Tak po środku...jakiś facet. No a po  prawej zapewne jego rodzina. Ci Horacjusze to bracia. W walce z trzema braćmi Kuriacjuszami  rozstrzygnęli spór między Rzymem a miastem Alba Longa. 2 Horacuszy i jeden Kuracjusz 
zginęli. Publiusz Horacjusz po powrocie do Rzymu zabił siostrę, rozpaczającą po śmierci swego narzeczonego.”

 

9a) Do jakiego okresu w historii starożytnego Rzymu odwołuje się autor [piosenki]?

Pozwolę sobie przytoczyć fragment tekstu, który mógłby nasuwać odpowiedź na pytanie:

 

"Nad Europą twardy krok legionów grzmi 
Nieunikniony wróży koniec republiki 
Gniją wzgórza galijskie w pomieszanej krwi 
A Juliusz Cezar pisze swoje pamiętniki."

 

Ja rozumiem, cesarstwo może się kojarzyć z Cezarem, bo zbieżność nazwy i przydomku, ale królestwo?! Nie daj Mars, żeby ten pajac został królem.

 

9b) Kiedy zginął wspomniany w piosence polityk rzymski? Kto go zabił?

Lujusz Juniusz Brutus, kiedy przyczynił się razem z Tarkiniuszem Kolatynem do powstania republiki w 503r. p.n.e., z pewnością przemyślał dokładnie sprawę, zasięgnął rady gdzieniegdzie i dowiedziawszy się, kto spieprzy jego cudowny plan w przyszłości, wolał nie odwlekać załatwienia sprawy w zarodku. Przeniósł się w czasie, bo owszem, Rzymianie już dawno opatentowali taką technikę, do 15 marca (choć niektórzy mylą 5 z 3) 44r. p.n.e., zabił biednego Gajusza Juliusza Cezara i problem z głowy.

 

10. Przyporządkuj dowódców do odpowiednich bitew.

Otóż, moi drodzy, tutaj była podpucha. Dowódcą bitwy pod Platejami nie był żaden z wymienionych w arkuszu strategów. Armią grecką przewodził... pamparapam!... PAUZANIASZ! Aby do końca życia zapamiętać to imię, proponuję nazwać tak swojego potomka. Tym bardziej że wówczas Hellenowie wysadzili w kosmos Persów.

 

12b) Opisz krótko strony, przyczyny oraz skutki owej wojny. Podaj lata, w których się toczyła. (Chodziło o II wojnę punicką, gwoli wyjaśnienia.)

„326 - 304 p.n.e.”

Jedna osoba przedstawiła tajemniczą datę, nie dodawszy żadnego wyjaśnienia. Czy powinnam się czegoś domyślić?

 

„261-241r.p.n.e. Strony: Kartagina i Rzym Przyczyny : konflikt o miasto Messanę, Skutki:”

Skutki nadal nie są znane, bo świat wciąż nie może się pozbierać po tamtym wydarzeniu. A media milczo. Pominę fakt, że również jakaś tajemnicza data.

 

„218 - 201 p. n. e., toczyła się pomiędzy Rzymem a Kartaginą
Przyczyny: Hannibal chciał odzyskać utracone ziemie; Dążenie Rzymu do pozbawienia Kartaginy mocarstwowej pozycji w basenie M. Śródziemnego
Skutki: Rzymianie opanowali Kartaginę; Kartagina zależna od Rzymu; Zakaz prowadzenia bez zgody Rzymu wojen z innymi państwami”

Niedobra Kartagina, fe! Zostaw Grecję! Fe! <nonono>

 

„218-201 p.n.e. | Pomiędzy Rzymem a Kartaginą. | Chęć odzyskanai utraconych terenów w wyniku czego utracono jeszcze wiecej terenów. :{ XD”

Jak żyć, pani premiero?!

 

„od 264 do 146 r. p.n.e., przyczyny - chcieli ziemie wokół morza śródziemnego, skutki - rzym miał więcej ziemi a Kartagina mniej”

Co za chytry i pazerny Rzym.

 

13a) Jak nazywały się wspomniane w zwrotce muzy? Podaj również ich domeny, czyli czym się opiekowały. (Piosenkę znajdziecie tutaj, jest cudowna, polecam.)

„Nie mam mózgu.”

„Basia, Asia, Zosia i Hania. Opiekowały się dziećmi zagubionymi w labiryntach sklepów z zabawkami.”

"Jaka czadowa piosenka <3 Naprawdę fajny bit. http://www.youtube.com/watch?v=a40KoaI3iuA <3 Jest 9 muz, jak sobie śpiewam i tańcze to one są ze mną, czyli właśnie teraz.Czyli jak śpiewam to Melpomene, a jak tańczę too Terpsychora"

 

14a) Religia etruska miała duży wpływ na mitologię grecką. 

Otóż nie. To wierzenia greckie ukształtowały religię etruską, która zaś miała duży wpływ na mitologię rzymską. 
Zawsze taka kolejność: Grecja -> Etruskowie -> Rzym.

 

14b) Wymień 12 najważniejszych bogów rzymskich oraz ich greckich odpowiedników. 

Co zaskakujące, tylko 4 osoby całkowicie prawidłowo odpowiedziały na to zadanie. 
 

Przedstawiam owy panteon:
Jowisz – Zeus, 
Junona – Hera, 
Minerwa – Atena, 
Mars – Ares, 
Diana – Artemida, 
Merkury – Hermes, 
Neptun – Posejdon, 
Westa – Hestia, 
Wulkan – Hefajstos, 
Ceres – Demeter, 
Wenus – Afrodyta, 
Apollo – Apollo.

 

I tylko ci. Serio. Oni byli najważniejsi. Pluton, Amor czy inni wcale nie byli tacy istotni dla Rzymian.

 

A teraz jedno z moich ulubionych.

14c) Streść w 4-6 zdaniach dwa dowolne mity (greckie lub rzymskie).

„O! Znalazłam to zadanie! Więc tak... Weźmy o Jabłku Niezgody! Było sobie wesele i były tam 3 boginie. Jeden głupi facet rzucił jabłko z napisem dla najpiękniejszej, a te 3 kobiety były takie pazerne, że się na nie rzuciły. Przez to zaczęła się wojna i w ogóle. Pazerność nie popłaca!

Teraz jakiś z chytrością... Dajmy np.”

No i nie doczekałam się przykładu chytrości czy żadnego mitu o przodkach Stacy.

 

„1. Demeter miała córkę Korę. Hades wziął ją za żonę, a Demeter rozpaczała, więc panował nieurodzaj, bieda, susza itd. Wynegocjowano, że Kora wróci do matki na pewien czas, a resztę roku będzie spędzała u męża. Gdy jest u matki - jest wiosna i lato, a u męża - jesień zima.
2. Dedal miał syna Ikara. Mieszkali na Krecie. Dedal chciał uciec stamtąd i zrobił dla siebie i syna skrzydła. Ostrzegł go, żeby nie leciał za wysoko, bo słońce stopi wosk, jednak Ikar nie posłuchał i spadł do morza.”

A kierowca wstał i zaczął klaskać.

 

„DRUGI MIT, NARODZINY ATENY. Pewnego razu Zeusa mocno zabolała głowa. Próbował różnych sposobów na zniwelowanie bólu, ale żaden nie pomógł. Zawołał więc Hefajstosa i kazał mu uderzyć toporem w swoją głowę (w sensie Zeusa głowę). Z rozbitej głowy wyskoczyła Atena - bogini mądrości.”

Nie chcę myśleć, co by było, gdyby Hefajstos dostał polecenie uderzenia toporem we własną głowę.

 

„Hades chciał mieć żonę. Podstępem ją ukradł. Zeus kazał zwrócić biedaczynę, ale poprzez zjedzenie granatu miała co roku wracać do mianowanego już męża. I właśnie dlatego na kilka miesięcy przyroda zasypia. Koniec.”

To takie proste, ukraść komuś żonę.

Och, wait...

Mam jakby deja-vu. Jakbym czytała już gdzieś podobną historię.

 

„Dedal zrobił skrzydła z wosku oklejonego ptasimi piórami dla siebie i syna, żeby uciec od króla Minosa. Ikar zignorował nakaz ojca, aby lecieć równo między niebem a ziemią. Wpadł do morza. Dedal zrozpaczony zatrzymał się na Sycylii. Minos zaatakował wyspę, ale poległ. Koniec.”

Drodzy państwo, jak podają najnowsze wieści z Krety, niejaki Dedal przypadkiem upuścił swojego syna do morza z wysokości wielu metrów. Prowadzone jest dochodzenie, ponieważ mężczyzna zarzeka się, że Ikar zabił się z własnej woli, nie zważając na jego liczne ostrzeżenia oraz uwagi. Oskarżonemu zapewniono mieszkanie na Sycylii, gdzie obecnie przebywa, pogrążony w głębokiej rozpaczy po stracie pierworodnego. Niebawem przedstawimy kolejne informacje.

 

„Narodziny Afrodyty - Podczas zamachu na Uranosa Kronos odciął mu jądra. Spadły one z krwią do wody. Utworzyło się wiele piany. Wkrótce pojawiła się zeń Afrodyta, bogini piękna.”

Co za niebagatelna idea zamachu. Po co kogoś zabijać, lepiej odciąć mu jądra.

 

„O Demeter i Korze. Córka Demeter - Kora - bawiła się na łące i zerwała kwiat Narcyza. Wtedy z podziemi wyszedł Hades i porwał do podziemia Persefonę. Matka doprowadziła do mini-tragedii, lecz w końcu odzyskała córkę na 3/4 roku.”

A Hades płaci alimenty.

 

„O Prometeuszu. Ulepił on z gliny, łzy i ognia człowieka. Wykradł bogom ogień oraz nauczył "żyć jak ludzie" tamtych ludzi! Bogowie się, lekko mówiąc, wkurwili i przywiązali go do skały. Codziennie przylatywał orzeł, który wyżerał mu wątrobę, która jednak szybko odrastała.”

W sumie trochę słabo nas nauczył, patrząc po zachowaniu niektórych, którym bliżej do dzikiej gliny niż delikatnej, czułej łzy.

 

„Była sobie Kora mała, re re kum kum, raz na polanę się wybrała, re re kum kum bęc. Zobaczył ją zły Hadesik, re re kum kum, i ją porwał wprost do... Hadesu, re re kum kum bęc. Demeter bardzo smutna, re re kum kum, poszła szukać jej po świecie, re re kum kum bęc. Ale jej nie znalazła no i ugodziła się z Hadesem, że kiedy Kora jest u Demeter to jest wiosna i lato bo Demeter radosna, a kiedy jest w Hadesie to zima i jesień.”

Nie wiedziałam, że w problemy rodzinne Demeter i Hadesa mieszały się żaby.

 

„Dwa mity... Midas był bardzo bogaty i jeszcze bardziej chciał być bogaty, a więc Dionizos aby go ukarać spowodował, że wszystko czego dotknie staje się złotem. No i on myślał, że zarobi na tym fortune, ale jak chciał sobie zjeść to... jedzenie stawało się złotem. No i błagał go, Dionizos się zgodził, a potem Midas chodził po parku i nie słyszał pieśni ptaków bo myślał o skarbie. Apollo go ukarał dając mu ośle uszy, a on stał się pośmiewiskiem i nikt go nie lubił.”

Pewnie w podstawówce dzieci jako ostatniego wybierały go do drużyny na wfie.

 

„Mit o powstaniu świata. Był. Wybuch. Jacyś. Tytani.

Mit o Afrodycie Głowa. Siwa. Zeusa. Narodziła. Ją”

Zabrakło kropek. I co teraz?

 

„Przychodzi baba do lekarza... Żartuję... Hihi... 
1) Prometeusz ulepił człowieka z gliny pomieszanej ze łzami, duszę dał z ognia niebiańskiego. Człowiek był słaby itp. itd., Prometeusz nauczył ludzi posługiwania się ogniem, Zeus się wkurwił, nakazał Hefajstosowi zrobić babeczkę cud, miód i orzeszki (ohohoh, mamy Pandorę). Dostała sobie puszeczkę, otworzyła ją i BUM. Wiesz co dalej... 
2) Dedal (bardzo zdolny ziomek), Minos kazał mu budować labirynt dla Minotaura (brzydal w chuj), labirynt był gotowy, król krety nie chciał pozwolić Dedalowi spierdolić do siebie. Dedal tęsknił za swoimi ziomkami i blokowiskiem, więc sobie usrał, że ucieknie, zrobił z ptasich piór 
sklejonych woskiem skrzydła dla siebie i dla Ikara (jego syn). Obaj sobie FRU - FRU, ale Dedal mówił: "NIE LEĆ ZA WYSOKO, BO SŁOŃCE ROZTOPI WOSK", na to Ikar: "MAM WYJEBANE, JEST ZAJEBONGO", wiadomo co dalej...”

Tego chyba nie muszę komentować.

 

„Mit o Heraklesie to bardzo znany mit. Mówi on o 12 pracach Heraklesa. Bgowie kazali wykonać mu te prace ponieważ dopuścił się zabicie rodziny w gniewie. Miała to być kara. Wszystkie 12 prac udało mu się wykonać.”

Imponujące, nie powiem.

 

„Mit o Dedalu i Ikarze. Dedal budował labirynt dla minotaura, król nie chciał aby Dedal go opuscił nie pozwolił mu wrócic do kraju. Wkurzony Dedal ulepił dla siebie i syna skrzydła. Przed lotem powiedział Ikarowi ze nie moze leciec ani blisko słonca ani blisko wody bo mu sie skrzydła rozpadną. Ikar nie posłuchał i sie zabił.”

Ale zabił się w tym sensie, że zleciał spokojnie na ziemię, wziął sznur i się powiesił czy jak?

 

„Mit o Orfeuszu i Eurydyce. Orfeusz poszedł po Eurydyke do Hadesu, poprosił o to aby mu ją zwrócili. Zgodzono sie ale pod warunkiem, że przez cała podróz nie spojrzy na nią. Początkowo było okej ale pod koniec obrócił sie by na nią spojrzeć. Złamał zasadę i jej nie odzyskał.”

Przez te oczy zielone, zielone... Oszalałem!

 

17. Przyporządkuj filozofów do odpowiednich nurtów.

Mogłabym tutaj wymienić wiele błędnych odpowiedzi, ale przedstawię tylko kilka.

 

„Arystotelizm: Sokrates”

„Arystotelizm: Platon”

„Eklektyzm: Sokrates”

„Hedonizm: Cyceron”

„Cynizm: Platon”

„Platonizm: Cyceron”

„Platonizm: Pyrron z Elidy”

„Platonizm: Diogenes z Synopy”

„Epikureizm: Arystoteles”

„Neoplatonizm: Epikur”

 

Ja wiem, że to mało oczywiste. Rozumiem, Sokrates brzmi bardzo podobnie. Poza tym, według uczestników, Arystoteles był twórcą epikureizmu, zaś Epikura należałoby łączyć z neoplatonizmem. Plotyn zaś jest głównie znany z eklektyzmu, choć niektórzy mylą go z Cyceronem, utożsamiającym się z hedonistami. A jak się okazuje, Zenek z Kioton, tak, ten stoik, jest podwójnym agentem, bo wyznaje również cynizm. Diogenes za to schował się do beczki i miał wszystkich gdzieś.

 

23. Wymień co najmniej trzy zajęcia, którymi trudnili się starożytni Grecy.

"Żyli, jedli, pili dodać mogę że spali i oddychali, ale to ponad normę"
"Filozofowanie" 
"Rzemieślnictwo, sztuki walki, cieślarstwo" 

Nie wiem czemu, ale w pierwszej chwili pomyślałam o takiej Kung Fu Pandzie w wersji greckiej. Za dużo bajek. W jakim ja świecie żyję?

 

"Robili rzeźby, jadli, spali, robili kupe"

Niewątpliwie jest w tym jakaś słuszność. Ale starożytni Rzymianie też to robili. 

 

26. O jakim eliksirze można powiedzieć, że jest podobny do jednego z napojów starożytnych? Wskaż miksturę oraz jego antyczny odpowiednik.

"Felix Felicis hehe a odpowiednik to Płynnus Szczęścius"
"Felix Felicis i nektar bogów (XD)"
"a bo ja wiem? Jedyne co to kojarzy mi się Ambrozja, ale z czym..." Ja też nie wiem.

"Eliksir Życia - nektar bogów (gwarantuje nieśmiertelność)" Za gwarancje odpowiedzialna jest firma Telezakupy Mango.

 

27. Wielu przedstawicieli magicznej fauny znajduje źródło w mitologiach antycznych, nie tylko rzymskiej czy greckiej. Wymień co najmniej 5 takich stworzeń.

"chydra" To chyba jakiś janusz mitologii.

 

29c) Co oznacza drugie słowo w zaklęciu "Expecto Patronum"?

Oczywiście chodzi tutaj o "obrońcę" tudzież "patrona", bo to poniekąd latynizm. Komuś pomyliło się z "Expecto", które oznacza "oczekuję", ale też jedna osoba stwierdziła, że drugie słowo to nic innego jak komenda "broń mnie".

 

30. Co można powiedzieć o Severusie Snape w odniesieniu do antycznej tradycji? Spróbuj znaleźć analogię, podając co najmniej dwa krótkie argumenty.

"Severus Snape przypomina nieco bohatera tragedii antycznej, niezależnie co uczyni i tak skazany jest na porażkę. Był podwójnym graczem. Jego życiem kierowało fatum. "
Ale że jak podwójny gracz? Jednocześnie ogarnia WSAD i strzałki? Swoją drogą, aż nasuwa mi się na myśl fragment jednego utworu:

"Jestem graczem, ale gram w gry raczej, ej. Ten rym ma wiele znaczeń, to go nie tłumaczę."

 

"Severus to z łaciny surowy. Przydomek cesarzy. Snape był surowy dla uczniów."
Z tego co kojarzę tylko jeden miał taki przydomek, ale trop dobry, nie da się ukryć.

 

"Severus to imię jednego z cesarzy - Septymiusza Sewera (właśnie Sewer) - Septymiusz Sewer dokonał zamachu na Klodiusza Albinusa, zupełnie jak Severus, który zabił Albusa Dumbledore'a"
A ta teoria mnie naprawdę zaciekawiła.

 

"Był głupi."

"Surowy, poważny, ciągle w ciemnym, ostry nauczyciel....mrau xD"

"Miał tłuste włosy jak wszyscy"

"1. Nie mył się, w starożytności też się nie myli. 2. Był tragicznym bohaterem."

Podaję odpowiedź: ludzie antyku mieli pojęcie o higienie osobistej. 

 

31. Po przekroczeniu Rubikonu Juliusz Cezar wypowiedział znamienne słowa (1), podobnie czyniąc po zakończeniu się wojny domowej (2). Wybierz odpowiedź.
Dzięki Wam dowiedziałam się, że Juliusz Cezar - notabene jeszcze nieświadomy, że niebawem z przeszłości przeteleportuje się do niego Lucjusz Brutus, żeby nie dopuścić do rozpadu republiki - przed rozpoczęciem wojny domowej wypowiedział (niczym jasnowidz, bo doskonale przewidział rozwój wydarzeń) bardzo ważne słowa: "przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem". Dopiero zaś, kiedy walki ucichły, stwierdził poniewczasie, że "kości zostały rzucone". Chyba nie ogarniał życia, co?​ Ale krejzol z niego.

 

35. Wypisz trzy związki frazeologiczne, wywodzące się z antyku, podając ich etymologię oraz obecne znaczenie.

" ikarowe loty - nieprzemyślane plany (odniesienie do Ikara, który leciał przy pomocy skrzydeł, ale nie słuchając ojca, poleciał za bliska Słońca (aż się zrymowało) i stopiony wosk sprawił, że spadł do wody)"
Może jestem staroświecka, ale chyba nie ogarniam tych nowoczesnych rymów nieczęstochowskich.

 

"1. Syzyfowe prace - Syzyf, taki ziomek, kamień musiał nosić pod górę, bo cośtam. A obenie to znaczy żmudną, bezowocną pracę.

2. Stajnie Augiasza - no Herakles zabił żonkę, dzieci, musiał wykonać 12 prac by odpokutować, i to była taka jedna, że stajnie króla Augiasza musiał sprzątać, ogólnie Sodoma i Gomoora, syf jakiego mało. A dziś to oznacza właśnie...straszny bród.

3. Pięta Achillesa - no był taki ziomek też, nieśmiertelny bo go matka w Styksie podtopiła, a ze to blondyna była to mu pięty nie zmoczyła i to był jego słaby punkt. No i go zabili. A dzis oznacza to słaby punkt, jakąś słabość."

 

"Veni, vidi, vici - przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem, Miecz Damoklesa - ciągłe zagrożenie, które jest non stop "przy człowieku", Drakońskie prawa - prawa, które są bardzo, wręcz wyjątkowo okrutne, bezwzględne"
Nie bardzo wiem, skąd się tam wzięły słowa Cezara.

 

Co mogę dodać, już abstrahując od powyższego zadania, a nawiązując do innego:

Nikt nie napisał, że słowa "Per aspera ad astra" wypowiedziałam ja. Jestem z Was dumna! Ave Seneka Minor!